کد مطلب:90445 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:132

پرهیز از شماتت مصیبت دیده











«و لا یشمت بالمصائب»

واژه ها

شماتت: شاد شدن به اندوه دشمن، سرزنش كردن، دشمن كامی، ملامت.

الشامه: الفرح ببلیه من تعادیه و یعادیك: شماتت، شادمان بودن به گرفتاری آن كس كه تو با او دشمن و او با تو عداوت دارد، می باشد.

مصائب جمع مصیبت، حادثه و سختی و بدبختی، محنت رنج، بلیه و مكروهی كه به آدمی می رسد.

ترجمه: هیچگاه دشمن را در گرفتاری و سختی سرزنش نمی كند و در غم و اندوه او شادمان نخواهد بود.

شرح: به این دلیل كه او می داند، سختیها و دشواریها از قضای الهی گذشته، با عللی

[صفحه 491]

كه مردم آنها را ایجاد می كنند، به آنان می رسد و در این بین فرقی بین او و دیگران نیست و می داند كه اگر امروز، دشمن را در مصیبت شماتت كند، روزی هم می رسد كه دشمن او را در مصیبت شماتت و سرزنش نماید بدین جهت پرواپیشگان انسان دوست، گذشته از سرزنش، مصیبت زدگان را، دلجویی می كنند و شیوه ی بشر دوستی را عملا نشان می دهند، گو اینكه اگر با كسی خصومت داشته باشند، این خصومت، به خاطر دیانت و اسلام است و اسلام، هرگز روا نمی دارد كه مصیبت زده ای را كه دلی پر از اندوه و از بار مصیبت دارد، با سرزنش و شماتت، جریحه دارتر كنند.

آری انسانهای وامانده و عاجز كه در صحنه ی زندگی شكست خورده و با حریف توانمند، یارای مقاومت ندارند. برای جبران فرومایگی، پیوسته مترصدند تا در پیش آمدهای ناگوار، با حربه ی خوشحالی از طرف مقابل انتقام بگیرند. این شیوه ی ناجوانمردانه، راه و رسم منافقان كوردل و بی ایمانی است كه عاجزانه می كوشند. تا در وقت مصیبت، با نیش زدن و خوشحالی، قلب مصیبت زده را جریحه دار نمایند، اما پرواپیشگان بلند همت، نه تنها در این وقت، در فكر انتقام نبوده، بلكه دشمنی را به زمان دیگر، موكول نموده و در این زمان حساس اعلام همدردی می كنند و با زبان دل می گویند: این زمان زمان دلجویی است و نه وقت انتقام.

امام صادق علیه السلام این شیوه ی انسانیت را به پیروان خود تعلیم نموده می فرماید:

«لا تبدی الشماته لاخیك فیرحمه الله و یصیرها بك و قال: من شمت بمصیبه نزلت باخیه، لم یخرج من الدنیا حتی یفتنن.»: در سختی و مصیبت برادرت شادمان مباش، زیرا خداوند او را مورد رحمت قرار می دهد و آن را به تو سوق خواهد داد، سپس فرمود: هر كس در مصیبتی كه به برادرش رسیده، شادمان باشد، مادامی كه به آن مصیبت، مبتلا نگردد، از دنیا نخواهد رفت.

[صفحه 492]


صفحه 491، 492.